Astelehen urdina




Astelehen urdina  (ingelesez: Blue Monday) 2005eko publizitate-kanpaina britaniar baten arabera, urteko egunik goibel eta hitsena da. Urtarrilaren hirugarren astelehenari dagokio. Inglesez kolore urdinak tristezia- eta malenkonia-sentimenduak adierazten ditu. Esate baterako "Blues" musika motak horixe agertzen du. 
Kolore urdinak  adiera desberdinak ditu euskaraz eta inguruko hizkuntzetan. Euskaraz, jatorriz, urdina nahasi samarra da, gaztelaniaz azul edo frantsesez bleu eta zuri eta grisaren artekoa. Hori dela-eta, oraindik gordetzen dira "ileurdin" edo "ur urdin". Bizkaian, "urdina", gehienbat, "grisa" da eta azula, "urdina". Baina, kontuz! Zerua ez dago urdin. OSKARBI DAGO. Zeruak ez du kolorerik. garbitasunaren arabera erabakitzen delako haren egoera: oskarbi, ostarteak, lainotuta....
Aaa! Gogoratu Itoiz talde mitikoaren "Astelehen urdin batean".





Izar betaurrekodunak

izotzaren erreinuan

zerura oihu egiten dute
semeak bilatzen.



Izar betaurrekodunak

izotzaren erreinuan
lurrera ihes egiten dute
erribera baten bila.



Izar betaurrekodunak

begi trebez
itxasoan jartzen dira
astelehen urdin batean.



Izar betaurrekodunak

egiak alaitzen ari direnak.


Izar betaurrekodunak

gezurrak hilkutzan lurperatzen
dituztenak
eta gero ur garbia edanik etxera dijoaz
bibolina ahustera.



Izar betaurrekodunak

zeruan hegoak
lurrera kataiatuz.

Iruzkinak

Argitaratu iruzkina

Blog honetako argitalpen ezagunak

Eta enzun nezan boz bat zerutik ur handien hotsa bezala, eta igorziri handi baten hotsa bezala:

Irudia
eta enzun nezan bere gitarrak ioiten zituzten gitarrarien soinu ba t: Badakizue norena den testutxo hori, ezta? Bai, XVI. mendeko "Euskara Batua", Leizarragarena. Igorziri (ihurtziri, justuri...) hitza berari ikasi genion aspaldixe. Kontua da, beraren sorterrian, Beskoizen, datorren larunbatean, hilak 28, omenaldia egingo zaiola. Kristinak, blog honetako irakurle finak eta Atturi aldeko euskara ikertzen dabilenak eman digu haren berri. "Leizarraga egun" izeneko omenaldia antolatu dute. Hauxe duzue Kristinari Henri Duhauk "igortziritako" programa: - 15.00 Ongi etorria (herriko jantegian). - Henrike Knörr: Leizarraga-Lazarraga. - Urbistondo anderea: protestantismoa Euskal Herrian. - Piarres Charritton : XVI. mendea. Beraz, nehork inguratzerik baleuka, badaki zer izango duen.
Gehiago irakurri »

Haizea ez da indartsua, gogorra eta zakarra, bai

Irudia
            Hemendik hartua           Kirk urakan ohiaren erasana dela-eta, han-hemenka, haizeari buruzko iruzkin ezegokiak irakurri eta entzuten dira.  Euskaldunen adimen-begiak era askotara adierazten du haizearen intentsitatea: adjektiboak erabiltzen ditu; aditzak errepikatzen ditu; graduatzaileez baliatzen da. Haize indartsua ez da tradiziozkoa. Horren ordez, adjektibo hauek erabiltzea egokiagoa da:     Haize bortitza     Haize petrala     Haize sastarra      Haize traketsa     Haize zakarra     Haize zitala     Haize zorrotza     ...          Edo-ta     Azkarki dabil     Bizi antzean joko du     Gogor joko du     Indartsu joko du      Baina, egundo ere ez *Haizea egiten du; beti ibili eta jo .       
Gehiago irakurri »

...ari du...

Irudia
Elsie Russell. "Dance dans le vent" Ortzian jazotzen diren gertakizunen berri emateko euskarak galdu behar ez genukeen aditz jator bat erabiltzen du euskalki guztietan, bizkaieraz izan ezik: ari du . Euskalkien arabera baditu zenbait aldaera: "ai do", "ai dü"... Badirudi ari du ren gainean badugula izaki bat edo natura bera ostagiak gobernatzen dituena. Adibidez, honako esapide ezinago eder hauek jaso ditugu: Mardul ari du. (Euria). Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Lodi ari du: ebi (euri) zarra da .... Oñatibia Manuel . Bible Saindua. (Duvoisin). 1859. Ebiya bizitzen ari du .... Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Gexala ari du ... Ebi maxkala . (Ebi indar gutxikoa). Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Euri txe au da okerrena... Ezerez bezela ari du , ta sartzen da gorputzean zañetaraño.... Soroa Marcelino . EUSKAL ERRIA (revista), 1881. Aunitz ari du euria . Altzo...
Gehiago irakurri »