Urak bazter mordoxka hartu du

“http://www.eitb24.com/archivos/imagenes/eitb24/sociedad/2007/03/24/El-rio-Zadorra-desboradado-junto-a-una-carretera--2007032417183113hg2.jpg” irudia ezin da bistaratu, akatsak dituelako.

Aspalditxotik hona, urak bere ohiko bidetik ateratzen direnetan, "uholde" berba non-nahi ikusi eta entzun egiten da. Oro da "uholde"; uholdeak han-hemenka, garajean uholdea, kalean uholdea, baratzean uholdea, parkean uholdea... "uholde" hitzaren oldar amaigabearen eraso irmo eta tinkoa, alajaina! Garbi asko dago non egon ote daitekeen adieraren gupidarik gabeko hedatze itsasgarria. Bai, asmatu egin duzue... gaztelanian! Gaztelaniaz dena da "inundar" eta "inundación". Euskal Herriko mendebaldekook uriola berba kasik galdutakotzat ematen dugu... ufalak inoiz edo behin entzuten da. Hala eta guztiz ere den-denak ez luke bide horretatik jo behar, hau da, urak bere bidetik ateratzen diren bakoitzean, beti ez da "uholde"-rik gertatzen. Hona hemen zenbait adibide:

  • Euria gogotik egin eta parkea urak hartu du.
  • Ibaiak gainezka egin eta garajea urpetu du
  • Euri jasaren ondorioz kaleak urez baterik / gainezka daude.
  • Urtegiko ateak ireki eta ondoko baratzeak urpean gelditu dira.
  • Urak gaina hartu du futbol-zelaian
  • ...
Ikusten duzuenez, uholdearen oldea bestela esan daiteke.


Iruzkinak

Hau esan du Anonimoa erabiltzaileak…
Aupa berriro, Kepa (eta bisitariak: ez dugula kosk egiten!),

erabat ados zurekin, eta gainera, "uholde" hitza ez dugu bakarrik uraz ari garenean erabiltzen. Ez dio kalte gutxi egiten herri-euskara aberatsari, ez. Aturrialdean ere antzekoa gertatzen dela uste dut, ene datuen arabera beti: urak hartu, (urak) gainka egin ["gainka e'in 'ixu", adibidez. Arrantzaleen hizkerari ere beharbada begiratu ahal zaio...


Kristina.
20:18
Hau esan du Anonimoa erabiltzaileak…
Irudia Zadorrakoa da, ezta? Gasteiztik autopistara ateratzeko ere problemak egon ohi dira ("esperientzia dixit")


Kristina.
20:20
Hau esan du Kepa Diegez erabiltzaileak…
Aupa, Kristina:
bai, argazkia Zadorra aldekoa da. Uholdeekin uholdetzen gaituzte.
17:26
Hau esan du Anonimoa erabiltzaileak…
Kaixo, Kepa eta lagunok:

"Euskal Herriko mendebaldekook uriola berba kasik galdutakotzat ematen dugu..." irakurri dizut.

Nik hitz hori -"uriola"- ETBko kroniketatik ikasi dut. Alde horretatik, salbatuta dago. Aldiz, Donostialdean esaten zen "ujala" bai dagoela desagertzear, gazteek ez dute-eta ezagutzen. Sinonimoen hiztegian aurkitu dut "uhola" baina...

Tomax.
14:01
Hau esan du Kepa Diegez erabiltzaileak…
Bai, arrazoi duzu. Sikiera "uriola" lantzean behin entzuten da, baina besteak... arrastorik ez!
Badirudi gehienak hemendik datozela:

(h)ur + ol(d)e
16:17
Argitaratu iruzkina

Blog honetako argitalpen ezagunak

Eta enzun nezan boz bat zerutik ur handien hotsa bezala, eta igorziri handi baten hotsa bezala:

Irudia
eta enzun nezan bere gitarrak ioiten zituzten gitarrarien soinu ba t: Badakizue norena den testutxo hori, ezta? Bai, XVI. mendeko "Euskara Batua", Leizarragarena. Igorziri (ihurtziri, justuri...) hitza berari ikasi genion aspaldixe. Kontua da, beraren sorterrian, Beskoizen, datorren larunbatean, hilak 28, omenaldia egingo zaiola. Kristinak, blog honetako irakurle finak eta Atturi aldeko euskara ikertzen dabilenak eman digu haren berri. "Leizarraga egun" izeneko omenaldia antolatu dute. Hauxe duzue Kristinari Henri Duhauk "igortziritako" programa: - 15.00 Ongi etorria (herriko jantegian). - Henrike Knörr: Leizarraga-Lazarraga. - Urbistondo anderea: protestantismoa Euskal Herrian. - Piarres Charritton : XVI. mendea. Beraz, nehork inguratzerik baleuka, badaki zer izango duen.
Gehiago irakurri »

Haizea ez da indartsua, gogorra eta zakarra, bai

Irudia
            Hemendik hartua           Kirk urakan ohiaren erasana dela-eta, han-hemenka, haizeari buruzko iruzkin ezegokiak irakurri eta entzuten dira.  Euskaldunen adimen-begiak era askotara adierazten du haizearen intentsitatea: adjektiboak erabiltzen ditu; aditzak errepikatzen ditu; graduatzaileez baliatzen da. Haize indartsua ez da tradiziozkoa. Horren ordez, adjektibo hauek erabiltzea egokiagoa da:     Haize bortitza     Haize petrala     Haize sastarra      Haize traketsa     Haize zakarra     Haize zitala     Haize zorrotza     ...          Edo-ta     Azkarki dabil     Bizi antzean joko du     Gogor joko du     Indartsu joko du      Baina, egundo ere ez *Haizea egiten du; beti ibili eta jo .       
Gehiago irakurri »

...ari du...

Irudia
Elsie Russell. "Dance dans le vent" Ortzian jazotzen diren gertakizunen berri emateko euskarak galdu behar ez genukeen aditz jator bat erabiltzen du euskalki guztietan, bizkaieraz izan ezik: ari du . Euskalkien arabera baditu zenbait aldaera: "ai do", "ai dü"... Badirudi ari du ren gainean badugula izaki bat edo natura bera ostagiak gobernatzen dituena. Adibidez, honako esapide ezinago eder hauek jaso ditugu: Mardul ari du. (Euria). Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Lodi ari du: ebi (euri) zarra da .... Oñatibia Manuel . Bible Saindua. (Duvoisin). 1859. Ebiya bizitzen ari du .... Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Gexala ari du ... Ebi maxkala . (Ebi indar gutxikoa). Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Euri txe au da okerrena... Ezerez bezela ari du , ta sartzen da gorputzean zañetaraño.... Soroa Marcelino . EUSKAL ERRIA (revista), 1881. Aunitz ari du euria . Altzo...
Gehiago irakurri »