Abendua eta elurra

http://www.meteo-mc.fr/Images/neige.jpg

Hego haizea zeharo astinduta ez dugun hilaren hasiera honetan, asteon elurrak erasan eta mendi tontorrak zuriz margoztatuko dizkigu, antza. Irrikitan gaude, alajaina, elurra noiz jardungo! Sinesgaitza begitanduko zaigu elurra ikustea gure mendietan, udagoien udaranztu honetan. Aileza egin! Nike neuk Durangoko Azoka eta aro makurra zaku berean sartu izan ditut ez aspaldian. Hala ere, azken urteotan, zenbaitetan bikote horrek kale egin izan digu. Ez dakit, baina, urte hotz haietan giro hobea sumatzen nuen Durangoratzekideen artean. Asteongo aroa horren lagun izango ote da? Eguraldi traketsaren aitzakian, beste zereginik ezean, jende gehiago inguratuko ote da Durangora? Gogora ezazue gure hitzordua ostegunerako. Elurra dela eta ez dela, bihoaz hemen multzo berean abendua eta elurra dantzakide ipintzen dituzten esaera zahar zenbait:

  • Abendu txuri (elurtsua), ez ardi ta ez axuri.
  • Abenduan elurra altzairuz, urtarrilean burdinez, otsailean zurez, martxoan lurrez, apirilean urez.
  • Abenduko elurra, gazta zaharraren pare.
  • Abenduko elurrak hortz luzeak.
  • Abenduko lainoak, hegoa edo elurra.
  • Izotzetan eta elurretan, abenduko gau luzeetan.

Interpretazioak zeuen esku.

Iruzkinak

Hau esan du Anonimoa erabiltzaileak…
Durangoratze sasoiaz diozunarekin bat nator erabat. Eta beharbada balirateke -agian bakoitza bizi den eskualdea ere kontuan harturik- egun zehatz zenbait, tradizioz gisa bateko eguraldiaz jantzi izan direnak, baina azkenaldi hurbilean oso bestelako tankeraz etortzen zaizkigunak; adibidez, nire urtebetetzea dut gogoan -apirilaren 18a-, hala ere, apika galdeketa plazaratuko balitz adibide gehiago aurkituko genituzke.

Adituenek argitu beharko. Betitik pentsatu izan dut aldaketa klimatikoarengatik gertatzen dela, baina baliteke hainbatek aipatzen duten eguraldi koloreen arteko txandakatzea atzendu behar ez izatea.

Kristina.
12:26
Hau esan du Kepa Diegez erabiltzaileak…
Beraz, gogaideak ere bagara, Kristina. Bihar arte!
17:47
Argitaratu iruzkina

Blog honetako argitalpen ezagunak

Haizea ez da indartsua, gogorra eta zakarra, bai

Irudia
            Hemendik hartua           Kirk urakan ohiaren erasana dela-eta, han-hemenka, haizeari buruzko iruzkin ezegokiak irakurri eta entzuten dira.  Euskaldunen adimen-begiak era askotara adierazten du haizearen intentsitatea: adjektiboak erabiltzen ditu; aditzak errepikatzen ditu; graduatzaileez baliatzen da. Haize indartsua ez da tradiziozkoa. Horren ordez, adjektibo hauek erabiltzea egokiagoa da:     Haize bortitza     Haize petrala     Haize sastarra      Haize traketsa     Haize zakarra     Haize zitala     Haize zorrotza     ...          Edo-ta     Azkarki dabil     Bizi antzean joko du     Gogor joko du     Indartsu joko du      Baina, egundo ere ez *Haizea egiten du; beti ibili eta jo .       
Gehiago irakurri »

...ari du...

Irudia
Elsie Russell. "Dance dans le vent" Ortzian jazotzen diren gertakizunen berri emateko euskarak galdu behar ez genukeen aditz jator bat erabiltzen du euskalki guztietan, bizkaieraz izan ezik: ari du . Euskalkien arabera baditu zenbait aldaera: "ai do", "ai dü"... Badirudi ari du ren gainean badugula izaki bat edo natura bera ostagiak gobernatzen dituena. Adibidez, honako esapide ezinago eder hauek jaso ditugu: Mardul ari du. (Euria). Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Lodi ari du: ebi (euri) zarra da .... Oñatibia Manuel . Bible Saindua. (Duvoisin). 1859. Ebiya bizitzen ari du .... Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Gexala ari du ... Ebi maxkala . (Ebi indar gutxikoa). Mujika Josefa Martina . Neronek or-emen entzunak. Euri txe au da okerrena... Ezerez bezela ari du , ta sartzen da gorputzean zañetaraño.... Soroa Marcelino . EUSKAL ERRIA (revista), 1881. Aunitz ari du euria . Altzo
Gehiago irakurri »

Tximu eginda

Irudia
Atzo arrastirian etxetik irten, aterkirik eraman ez eta mela-mela eginda amaitu nuen. Gaurko BERRIA egunkarian Anjel Lertxundik esamolde zoragarri baten berri ematen digu. Betorkizue! Hitz beste Anjel Lertxundi Tximu eginda Goizeroko ibilalditik etxerantz zetorrela, euriak hasi zuen. Etenik gabe eta oparo. Pausoa bizkortu zuen. Hala ere, tximu eginda iritsi zen etxera. Tximu eginda? Nondik ote dator espresioa? Zer arraio tximu esan nahi du? Espresio bitxitik kokatuta egin zuen dutxatu, gosaldu eta lanerako prestatu artekoa, ez baitzuen loturarik ikusten tximino baten eta blai-blai eginda egotearen artean. Sarean kontsultatu zituen hiztegiek-eta ez zioten ezer argitu, harik eta ohartu zen arte tximu hitzak esan nahi zuela troxa edo haurren pixa-oihala ere. Eta pixak ez al du ba oihala zopa-zopa eginda uzten, goizeko euri zaparradak bera utzi zuen bezala? Ez zekien bere burutazioa zuzena zen, eta axola ere, gutxi. Troxa jartzen zioten garaiko sanotasun beraz irten zen kalera. Euriak
Gehiago irakurri »